Gaspen

Agonale ademhaling, in het Engels gasping genoemd is een ineffectieve (of niet-normale) ademhaling die gezien wordt bij een slachtoffer met een circulatiestilstand en een teken is voor de afwezigheid van ademhaling en van een circulatiestilstand. Bij een slachtoffer met een agonale ademhaling moet men dus direct starten met reanimatie. Een agonale ademhaling treedt op kort nadat het hart stopt en komt voor bij ongeveer 40% van de circulatiestilstanden. Helaas wordt het vaak gemist door hulpverleners en wordt ten onrechte niet of laat begonnen met reanimatie. In een onderzoek werd bij 23% van de 112-meldingen op de geluidsopname een agonale ademhaling op de achtergrond gehoord. Door zuurstoftekort (hypoxie) in de hersenen en hersenstam treedt gasping op als een soort laatste ademreflex.

Een agonale ademhaling ziet er uit als een vis die naar lucht hapt op het droge. Er is sprake van een luidruchtige ademhaling, soms met een zagend of gorgelend geluid waarbij de borstkas niet of nauwelijks beweegt en bij de mond en neus van het slachtoffer geen luchtverplaatsing te voelen is. Het wordt vaak omschreven als nauwelijks, zwaar of moeizaam ademen, het voeren van een doodstrijd. Er kunnen flinke adembewegingen zijn van de borstkas, waarbij deze intrekt, er is echter geen luchtverplaatsing aan de mond. Soms zijn er (kortdurend) ook bewegingen van armen en benen lijkend op een epileptische aanval. Daarnaast zijn er ook andere tekenen van zuurstoftekort zoals blauwe verkleuring van de lippen en het gelaat (cyanose). Het slachtoffer ziet er vaak grauwig, bleek en blauw uit.

Gasping of een agonale ademhaling is een reden om direct te starten met reanimatie en 112 te waarschuwen.

Een voorbeeld filmpje van gaspen is hier te bekijken.